Het onderstel

Mijn werktafel aan het begin van het project, de Fleischmann T3 staat klaar om geslacht te worden.

Het chassis zou een makkie moeten zijn. In feite moet je alleen de koppelingen verwijderen, de cilinders en het drijfwerk verwijderen, een paar geëtste delen toevoegen, weer in elkaar zetten en verven. Wel, het bleek allemaal wat ingewikkelder.Omdat dit een kit voor beginners is, schrijf ik ook voor beginners, dus ik zal wat meer in detail treden bij het oplossen van de problemen die ik tegen kwam. De meer ervaren bouwer zal even snel door de foto's kijken en snappen wat ik gedaan heb.

Het uit elkaar halen van een fabrieksmodel kan wel eens uitdaging zijn omdat leveranciers in toenemende mate inventief zijn om de feitelijke constructie van het model zo veel mogelijk te verbergen om een zo getrouw mogelijke weergave van het voorbeeld te bereiken. Lipjes en schroeven hebben dus de neiging om op goed verborgen plaatsen te zitten Het is wijs om eerst op internet rond te kijken voor je het model uit elkaar haalt. In dit geval bleek het simpel te gaan om een goed zichtbare schroef aan de onderkant. Als die er af is, draai je het model om en kun je de kap aan de voorzijde lichten en hem aan de achterzijde van zijn klemlipjes laten glijden. Zo simpel kan het zijn.

De cilinders zitten op de klem vast en kunnen er verwijderd worden door ze voorzichtig heen en weer wrikken.

Het drijfwerk  is van een vrij zacht buigzaam plastic gemaakt en dat geeft wel mee als de cylinder verder naar buiten komt. Zodra de cilinder van zijn binnenstuk komt kun je ook voorzichtig het drijfwerk los peuteren.

Nu moest ik het drijfwerk van het onderstel af zien te krijgen. De foto laat zien dat de bedrading naar de lamp in de weg zit. Toen ik dit model kocht zat er een stukje elektronica in (DCC-chip?) dat er door de vorige eigenaar in gezet was. Die had ik er toen, vier jaar geleden, al uitgeknipt. De bedrading was sinds die tijd een puinhoop en ik wist dat ik er een keer naar moest kijken. Wel, dat was nu en ik had geen flauw idee meer hoe het allemaal hoe de bedrading had gelopen. Dit is natuurlijk een van de nadelen als je werkt met een model uit de "lopen of slopen" hoek: er is een reden waarom ze niet werken! Bedrading kan een van die redenen zijn. Als je zonder problemen aan deze ombouw wil beginnen, kun je beter een goed lopend model kopen. Op eBay gaan ze voor 60-80 Euro.

Ik kreeg de pip van het staren naar de bedrading en nam het risico: ik ging het hele zaakje opnieuw bedraden. Ik verwijderde de frontlamp en knipte alle bedrading gewoon door.

De motor kon verwijderd worden door een clipje met een schroevendraaier los te maken vanaf de onderzijde. De motor valt er dan eenvoudig uit.

Om het drijfwerk er af te halen moeten de krukpennen verwijderd worden. Deze zitten op de klem in de wielen. Met enige overreding met een schroevendraaier achter de koppelstang komen ze los. Als dat eenmaal gedaan is, kan er gewerkt gaan worden aan het verlengen van het frame aan de voorzijde.

Die verlenging wordt gemaakt volgens de instructies in de handleiding (nummers 6, 7, 8, 9). Een kort draadje fosforbrons wordt gebogen tot een veer die de koppelingsschacht recht houdt. Ik boorde een klein gaatje in de voorkant van het frame waar ik de fosforbronsdraad in stak (gele cirkel).

De koppeling draait om een messingdraad van 0,5 mm die in een hoek was gebogen en op het vaste gedeelte van het nieuwe framestuk was gesoldeerd (gele pijl).

Aan de bovenzijde knipte ik die messingdraad gewoon af.

De samenstelling lijmde ik met 5 minuten epoxy (ik gebruik Bison Kombi Snel epoxy die een trekkracht heeft van ongeveer 300 kg/cm2)

Het voorbereiden van de cilinders is vrij eenvoudig. De gietdelen zijn zo goed als vrij van gietresten, dus een klein beetje werk met een fijn schuurpapiertje is voldoende.

De gaten om de drijfstang en de schuifstang op te nemen worden opgeboord tot resp. 2,7 and 0,8 mm.

Daarna bevestigde ik de verlengde frameplaten met epoxy. De railreinigers (gele cirkel) werden helemaal doorgevouwen en kort aangestipt met soldeer (180C). Wees voorzichtig met solderen. Epoxy is weliswaar supersterk maar laat onder verwarming weer los.

Ik paste de cilnders op proef maar dat was geen goed idee. Toen ik ze er weer af wilde halen lukte dat nauwelijks, die dingen zitten meteen goed vast en het is niet gemakkelijk ze er weer af te krijgen.

Daarna dook opnieuw de aard van het tweedehandsje op. Er zat een stompje van een afgebroken plastic bout in de bodemplaat die die plaat op zijn plaats gehouden zou moeten hebben in zijn gloriedagen. Ik drukte er een scherpe schroevendraaier op en met wat druk ontstond er een sleuf in het uitstekende deel. Daarna kon ik hem er beetje bij beetje uitdraaien.

Gelukkig bleek de plastic bout overeen te komen met een M2 bout uit mijn voorraad en ik kon dus snel een nieuwe op zijn plaat(s) schroeven.

Het is tamelijk makkelijk om te zien hoe de elektrische verbinding tussen de bodemplaat en en de motorplaat tot stand komt.

De bodemplaat heeft twee omhooggaande lippen (gele cirkel). De verticale strippen onder de motorplaat (gele pijl) worden in het gat gestoken en drukken dan op de strippen van de bodemplaat. Het is even gepielepoot om het af te stellen maar in essentie is het gemakkelijk.

Nu kan het herbedraden van de locomotief beginnen. Je bent geneigd om door te gaan met het bouwen van de locomotief, tenslotte is dat het leukste, maar ik heb geleerd het onderstel van een locomotief in een zo vroeg mogelijk stadium lopend te krijgen. Als het project moet vastlopen dan kan dat maar beter zo snel mogelijk gebeuren, en tenslotte is deze lok uit de afvaldoos een onbekende factor.

Ik had gelijk. Ik clipte de motor op zijn plaats en hij liep niet. Ik maakte hem los en zette er stroom op. Lopen als een tierelier. Het goede nieuws was dus dat de motor het wél deed. Ik plaatste hem terug. Weer niet lopen, ook al voedde ik hem rechtstreeks op de motorcontacten. Wat nu? Wat prutsen liet zien dat de motorkern vast zat als de clip erop zat. Blijkbaar had dat een averechts effect op de motor. Nog eens kijken, en ja hoor, een van de motormagneten zat los. Zodra de clip erop zat drukte hij de magneet tegen de motorkern. Oorzaak gevonden!

Nu dan toch de herbedrading van de motor. Ik knipte eenvoudig alle oude draden weg en verbond de tabs op de zijkant van de motorplaat met de drukveren. Ik soldeerde ze op de drukveren en lijmde daarna de drukveren met epoxy op hun plaats.

Welnu. Elke lok wordt geacht in één bepaalde richting te rijden bij een gegeven instelling van de transformator, en wel alle loks dezelfde richting aub. Knop links, lok naar links. Knop rechts, lok naar rechts. Natuurlijk ging mijn lok de verkeerde kant op, dus ik heb daarna de draden kruislings herverbonden. Later ontdekte ik dat ik de motor ook andersom had kunnen plaatsen maar ik had geen zin meer het nog een keer te veranderen. het werkt zo, niet meer aan komen.